فصل برداشت زردآلو آغاز شد

هفته‌نامه‌ی دهقان / محمدتمیم صدیقی
فصل برداشت زردآلو امسال در اکثر ولایت‌های کشور آغاز شده است؛ اما آمار دقیق از جمع‌آوری محصول آن تا حال روشن نیست. با این حال، براساس آمار ریاست احصاییه و معلومات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، سال گذشته  نزدیک به 132 هزار متریک تن زردآلو در سراسر کشور تولید شده بود. براساس این ارقام، ساحه تحت کشت زردآلو به 17 هزار و 481 هکتار زمین در سطح کشور می‌رسد.
زردآلو در 33 ولایت حاصل و رشد مناسب دارد. در رده‌بندی ریاست احصاییه و معلومات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، غزنی با برداشت 13 هزار متریک تن حاصل، عمده‌ترین تولیده‌کننده زردآلو در کشور است. بدخشان با برداشت 10 هزار متریک تن‌، قندهار با برداشت 9 هزار و 824 متریک تن، میدان‌وردک با برداشت 9 هزار و 760 متریک تن و بامیان با برداشت 9 هزار و 640 متریک تن به ترتیب در جایگاه‌های دوم تا پنجم قرار گرفته و از این لحاظ عمده‌ترین تولید‌کننده‌گان زردآلو بوده‌اند. آب و هوای مناسب، بارنده‌گی‌های به‌موقع و حمایت وزارت زراعت از زمین‌داران، از دلایل عمده پیش‌تازی این ولایت‌ها در تولید بیش‌تر زردآلو در کشور است.
هلمند، پروان، ارزگان، بلخ، هرات، فاریاب، بغلان، زابل، دایکندی و غور از جمله ولایت‌هایی‌اند که بستر مناسب برای کشت و تولید زردآلو به شمار می‌روند.
درخت زردآلو با نام علمی‌Prunus armeniaca Rosaceae ، جزو درختان میوه‌دهنده است. این درخت از جمله درختان خزان‌کننده یا برگ‌ریز است که در فصل خزان برگ‌هایش به‌کلی می‌ریزد. برگ‌های آن شکل قلب نوک‌تیز و رنگ سبز روشن مایل به زرد دارد و جوانه‌های آن نسبت به جوانه‌های سایر دانه‌دارها کوچک‌تر است. برگ‌های انتهایی نیز به رنگ سرخ دیده می‌شود که یک مشخصه برای شناسایی این درخت است. شکوفه‌هایش درشت، تک‌گل، دارای دنباله دراز و به رنگ سفید متمایل به سرخ است. این درخت دارای گل‌های مذکر و مونث است. میوه آن گوشتی و زرد‌رنگ‌، با طعمی مطبوع و شیرین بوده و در اواسط تابستان می‌رسد و به همین دلیل به آن طلای تابستان نیز می‌گویند.
لازم به ذکر است که میوه درخت زردآلو بیش‌تر روی شاخه‌های یک‌ساله قوی دیده می‌شود. هسته آن بیضی‌شکل و به رنگ قهوه‌ای است. در داخل هسته مغز آن قرار دارد که طعم برخی شیرین و از برخی دیگر تلخ است. این مغز، ۴۰ درصد روغن، مقداری پروتین، قند و ویتامین‌های A و C و کوبالت دارد.
زردآلو انواع متفاوتی دارد که به نام‌های زردآلوی بادامی، زردآلوی امیری، زردآلوی قیفی، زردآلوی درشتی، زردآلوی نخجوان و زردآلوی شکر‌پاره یاد می‌شود.
مواد مغذى موجود در زردآلو
اين ميوه سرشار از ويتامين‌هاى A و C و آهن است. مواد مغذى موجود در زردآلو، حفاظت‌کننده چشم‌ و قلب است و فيبر موجود در آن عليه بيمارى‌ها مبارزه مى‌کند.
زردآلو منبع غنى بتاکاروتن (پيش‌ساز ويتامين A) است. زردآلوهايى که رنگ نارنجى تيره دارد، حاوى بتاکاروتن بيش‌ترى است. مواد غذايى حاوى بتاکاروتن باعث کاهش خطر بروز بيمارى‌هاى قلبي، سکته، آب مرواريد و بعضى سرطان‌ها مى‌شود.
خواص درمانى
این میوه تصفيه‌کننده خون است، عروق را باز مى‌کند و ملين/نرم‌کننده است. علاوه بر آن، بوى بد دهان را رفع مى‌کند و تب‌بر است. به علت داشتن کوبالت، براى کم‌خونى مفيد است. التهاب مفاصل را برطرف مى‌کند و ضد نرمى ‌استخوان است. براى القلی کردن بدن نیز مفيد است.
 زردآلو به علت داشتن مقدارى اسيد سالسيليک، براى درد مفاصل و رماتيسم مفيد است. این میوه خنک و اشتها‌آور بوده و باعث رفع تشنه‌گى و عطش مى‌شود. هم‌چنان براى رفع يبوست و بواسير مفيد است.
مصرف برگه زردآلو سبب هضم غذا مى‌شود و از يبوست یا خشکی روده‌ها (قبض) جلوگيرى مى‌کند. براى مصرف برگه، ابتدا آن را با آب بشوييد، سپس در آب تر کنيد و بگذاريد يک شب بماند. بعد يک دانه ليموترش در آن بيندازيد و صبح برگه تر شده را با آب آن ميل کنيد. این روش براى رفع يبوست بسيار مفيد است.
شرایط نگهداری
خاک: برای کاشت هسته زردآلو، باید از خاکی استفاده کنید که دارای قدرت زه‌کشی بالا و القلی نسبتاً بیش‌تر باشد. علاوه بر این، باید خاک آن قابلیت نگهداری رطوبت را داشته باشد. بهترین و مناسب‌ترین خاک برای کاشت زرد‌آلو، خاک لومی، شنی و خاک برگ همراه مقداری خاک پوسیده است. زمانی که به درختی بزرگ تبدیل شد، خواستار خاکی با عمق زیاد خواهد بود.
آبیاری: زمانی که نهال در داخل گلدان قرار دارد، باید زمانی اقدام به آبیاری آن کنید که سطح خاک کاملاً خشک شده باشد. از آن‌جایی که ریشه‌های درخت زردآلو به غرقاب شدن بسیار حساس است، زیاده‌روی در آبیاری باعث پوسیده‌گی ریشه‌های نهال خواهد شد.
نور: برای این‌که درخت زردآلو رشد خوبی داشته باشد، باید به میزان لازم نور خورشید دریافت کند. زردآلو باید روزانه به میزان ۸ ساعت نور مستقیم خورشید دریافت کند. اگر از نهال آن در داخل خانه نگهداری می‌کنید، آن را در پرنور‌ترین قسمت خانه قرار دهید. نرسیدن نور کافی، شکل ظاهری درخت را تغییر می‌دهد.
دما: درخت زرد‌آلو قادر است طیف وسیعی از تغییرات دمایی را تحمل کند، از جمله تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد می‌تواند برای درخت زرد‌آلو مطلوب باشد و آن را دچار مشکل نکند. با این حال تغییرات شدید دمایی قادر است به درخت صدمه بزند. درخت زردآلو خاک‌های با دمای بالا را بیش‌تر می‌پذیرد.
آفات: از اصلی‌ترین آفات درخت زردآلو، کنه تار عنکبوتی، شته، شپشک، سوسوی چوب‌خوار و زنبور میوه‌خوار است که باید با استفاده از سم‌های مناسب به دفع آن‌ها بپردازید