گل‌خانه‌هایی که دهقانان غورماچ را از کشت کوکنار روگردان ساخت
۷سرطان ۱۳۹۹
غورماچ، یکی از دورترین ولسوالی‌های ولایت بادغیس، مکان مناسب برای رشد سبزیجات گل‌خانه‌ای است.
پروژه رشد زراعت و انکشاف روستایی وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، CBARD، در ولسوالی غورماچ ۷۰ گلخانه بزرگ و کوچک ساخته است که شامل ۳۰ گلخانه بزرگ هرکدام به مساحت ۴۰۴ مترمربع برای مردان و۴۰ گلخانه کوچک هرکدام به مساحت ۶۰ مترمربع برای زنان می‌شود.
هدف پروژه رشد زراعت و انکشاف روستایی از ساخت این گل‌خانه‌ها، کشت و ترویج محصولات با ارزش زراعتی است تا باشندگان محل بتوانند از طریق کشت‌زارهای حلال درآمد داشته باشند.
غیاث‌الدین یک تن از دهقانان در ولسوالی غورماچ، می‌گوید: «در گذشته مردم و دهاقین به علت فقر و ناداری به کشورهای همسایه مهاجرت می‌کردند و یا به علت خشک‌سالی و کمبود آب کوکنار کشت می‌کردند، وضعیت معیشتی مردم و دهاقین خوب نبود، نا‌امنی، فقر و نبود آب کافی، دهاقین را مجبور به کشت و تولید کوکنار کرده بود. در زمان جمع‌آوری محصولات کوکنار دهاقین همراه باه خانواده‌های‌شان زن و مرد مصروف نیش‌زدن و جمع‌آوری کوکنار بودند و درکنار ناراحتی‌های روحی و روانی‌ای که برای دهقانان ایجاد می‌کرد، کارش زیاد و اما درآمدش کم بود.»
دهقانان در ولسوالی غورماچ، قبلاً از هرجریب زمین ۴ الی ۵ کیلو گرام کوکنار حاصل می‌گرفتند و در بازارهای محلی در بدل ۳ الی ۴ هزار افغانی به بفروش می‌رساندند.
غیاث‌الدین، محمد و حمیرا از جمله دهقانان و زراعت‌پیشه‌گانی که در سال ۲۰۱۸ با هماهنگی شورای‌های انکشافی و ریاست زراعت به پروژه رشد زراعت و انکشاف روستایی معرفی شدند و برنامه‌های آموزشی لازم را درباره چگونگی کشت و پرورش سبزیجات گل‌خانه‌یی، مدیریت گل‌خانه‌ها، مبارزه با آفات و امراض نباتی، کنترول گیاهان هرزه و روش‌های برداشت محصول و بازرایابی آموختند.
پروژه رشد زراعت و انکشاف روستایی، برای غیاث‌الدین و محمد در ۴۰۴ متر مربع زمین گل‌خانه‌های بزرگ و برای حمیرا در ۶۰ متر مربع زمین گلخانه کوچک ساخت و ۴۸ قلم وسایل کشت و برداشت سبزیجات گل‌خانه‌یی نیز برای شان توزیع کرده است. غیاث‌الدین و محمد حالا مصروف کشت و پرورش سبزیجات در گل‌خانه‌های‌شان هستند و این گل‌خانه‌ها به یک منبع خوبی درآمد برای رفع نیازمندی‌هایشان تبدیل شده است. این دهقانان از طریق فروش سبزیجات از قبیل بادرنگ، بادنجان رومی، مرچ و بادنجان سیاه در دو فصل، عاید خوبی بدست می‌آورند.
غیاث‌الدین در ۲۰ جریب زمین که درگذشته داشت نصف آن را گندم، نخود، زیره و کنجد و نصف دیگر آن را کوکنار کشت می‌کرد و سالانه یک فصل حاصل می‌گرفت. او حالا که در ۴۰۴ متر مربع زمین صاحب گلخانه بزرگ شده است و دو فصل در سال کشت و برداشت میکند و در فصل بهاری بادنجان رومی کشت کرده بود و هفت‌هزار کیلو گرام رومی حاصل جمع‌آوری کرد. هرکیلوی این محصول را در بدل ۲۰ الی ۲۵ افغانی در بازارهای ولسوالی به‌فروش رساند و در مدت ۵ ماه مبلغ ۱۴۰ هزار افغانی بدست آورد. در فصل دوم نیز در نظر دارد تا بادرنگ و سبزیجات زمستانی کشت کند و عاید خوبی به‌دست بیاورد.
محمد دیگر دهقانی است که در گذشته ۱۳ جریب زمین را کوکنار کشت می‌کرد و سالانه ۱۵۶هزار افغانی درآمد داشت. اما او، حالا در۴۰۴ متر مربع زمینی که برایش گلخانه ساخته شده است، در دو فصل حاصل می‌گیرد و در فصل اول بادرنگ کشت کرده و در چهار ماه ۱۳هزار کیلو بادرنگ حاصل گرفته و هر کیلوی آن را در بدل ۱۵ الی ۲۰ افغانی در بازارهای محلی فروخته است. این دهقان در فصل اول برداشت، ۲۲۰ هزار افغانی به‌دست آورده که دو برابر عاید کوکنار می‌شود.
آغاز به فعالیت پروژه رشد زراعت و انکشاف روستایی وزارت زراعت، آبیاری و مالداری در ولسوالی غورماچ، زمینه‌های کاری برای زنان در بیرون از خانه را نیز فراهم ساخت.
حمیرا یکی از زنان زراعت‌پیشه در قریه «میان‌تیرک» ولسوالی غورماچ است. او داری چهار فرزند ۳ دختر و یک پسر می‌باشد. این خانم زراعت‌پیشه، مالک چهار جریب زمین است و در گذشته سه جریب آن را کوکنار کشت می‌کرد و عاید خیلی ناچیزی با زحمات فروان از آن به‌دست می‌آورد. اما، او حالا از یک گلخانه شصت مترمربع زمین، تنها در فصل اول برداشت محصول، از درک فروش سبزیجات حدود چهل‌هزار افغانی به‌دست آورده است. او می‌گوید که ساخت گل‌خانه‌ها در ولسوالی غورماچ، به بهبود شرایط زندگی دهقانان کمک کرده است.
پروژه رشد زراعت و انکشاف روستایی وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، یک برنامه مبتنی‌بر تصمیم شوراها است که در راستای کاهش کشت کوکنار در ولایت‌های ننگرهار، بادغیس و فراه فعالیت میکند. هدف آن بهبود اقتصاد دهقانان، خانم‌های بی‌بضاعت و خانواده‌های زراعت‌پیشه از طریق تولید و ترویج محصولات زراعتی با ارزش است.
