فصل برداشت آلوبالو و گیلاس آغاز شد
هفتهنامهی دهقان / محمد تمیم صدیقی
فصل برداشت آلوبالو و گیلاس، در اکثر ولایتهای کشور آغاز شده است. هرچند آمار دقیق از مقدار آلوبالو و گیلاس جمعآوری شده در سال روان در دست نیست، اما براساس آمار و ارقام ریاست احصاییه و معلومات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، سال گذشته نزدیک به 20 هزار متریک تن آلوبالو و گیلاس در سراسر کشور تولید شد. براساس این ارقام، ساحه تحت کشت آلوبالو و گیلاس به دو هزار و 963 هکتار زمین در سطح کشور میرسد.
آلوبالو با نام علمى Prunus cerasus و گيلاس با نام علمى Prunus avium هر دو از خانواده Rosacea هستند. گل اینها کامل بوده و قسمت خوراکى ميوه، جدار رشد کرده تخمدان است. میوه آلوبالو بهصورت خوشهای و شبیه گوشواره روی شاخ و برگ گیاه ظاهر میشود که دارای برگهای سبز با شیارهای ظریف است.
آلوبالو و گیلاس از میوههای بسیار خوشطعم تابستانی است که مواد مغذی فراوان دارد. در سلامت بدن و حتا طول عمر انسان بسیار مؤثر است. بنا بر نظر متخصصان تغذیه، آلوبالو و گیلاس سرشار از انتیاکسیدان، ویتامین و فیبر است و در پیشگیری از سرطان و تقویت حافظه به افراد مسن کمک میکند. همچنان در پیشگیری از بیماری روماتیسم، کاهش چربی و درمان بیماریهای قلبی و عروقی، کمخونی، بیخوابی، استرس و... مؤثر است.
آلوبالو و گیلاس در مناطقی که به دلیل سرما برای زردآلو و شفتالو نامناسب است، بهخوبی رشد میکند. همچنان در مناطقی که دارای تابستانهای خنک و خشک است، رشد خوبی دارد. از نظر مقاومت در برابر سرما، گیلاس بین شفتالو و گلاب قرار دارد، در حالی که آلوبالو مشابه سیب است. احتیاج سرمایی آلوبالو بین 600 تا 1600 ساعت است، در حالی که گیلاس با 500 تا 1500 ساعت دمای کمتر از هفت درجه، از استراحت بیرون میآید.
ریشههای آلوبالو و گیلاس همانند سایر میوههای هستهدار نسبتاً سطحی بوده به 1 - 1.5 متر خاک نیاز دارد. خاک مرطوب مقاومت بیشتری نشان میدهد و عدم زهکشی به گیلاس آسیب وارد میآورد.
ازدیاد آلوبالو و گیلاس معمولاً از راه پیوند و گاه به روشهای قلمهگیری و خوابانیدن انجام میشود.
گفتنی است که افغانستان یکی از تولیدکنندهگان آلوبالو و گیلاس است که هر دو در 25 ولایت کشور حاصل و رشد مناسب دارد. در ردهبندی ریاست احصاییه و معلومات وزارت زراعت، ولایت بدخشان با برداشت چهار هزار متریک تن حاصل، عمدهترین تولیدهکننده آلوبالو و گیلاس در کشور است. کابل با برداشت دو هزار و 728 متریک تن حاصل در جایگاه دوم، پروان با برداشت دو هزار و 600 متریک تن حاصل در جایگاه سوم، پکتیا با برداشت یک هزار و 700 متریک تن در جایگاه چهارم و بغلان با برداشت یک هزار و 500 متریک تن حاصل در جایگاه پنجم قرار گرفتهاند. آب و هوای مناسب، بارندهگیها بهموقع و حمایت وزارت زراعت از زمینداران، از دلایل عمده پیشتازی این ولایتها در تولید آلوبالو و گیلاس در کشور است.
قندهار، فاریاب، بلخ، غزنی، کندز و هرات نیز از جمله ولایتهاییاند که بستر مناسب برای کشت و تولید آلوبالو و گیلاس به شمار میروند.