مرکز القاح مصنوعی «نسل‌گیری» گاو‌ها، فعالیت‌های مرکز القاح مصنوعی بینی‌حصار

آمریت انکشاف نسل‌گیری ¬متشکل از مدیریت‌‌های عمومی (القاح مصنوعی، منابع جنیتکی و سیستم‌های نسل‌گیری) می‌باشد که در کمپوند نسل‌گیری واقع بینی‌حصار موقعیت دارد.
بخش القاح مصنوعی آمریت انکشاف  نسل‌گیری به اثر سعی و تلاش متخصصین مربوطه در سال ۱۳۳۷ در چوکات وزارت زراعت و مالداری آن وقت تاسیس و به فعالیت آ غاز کرد.
متاسفانه بعد از تحولات دهه‌ی هفتاد، تمام تجهیزات و فعالیت‌های آن از بین رفت. در سال ۱۹۹۸، خوش‌بختانه به کمک و همکاری سازمان خوراکه و زراعت ملل متحد، FAO، تطبیق القاح مصنوعی گاوها به شکل سیمین مایع و منجمد در مرکز و یک تعداد ولایات شروع به فعالیت نمود. قابل تذکراست که سپرم منجمد در آن زمان از خارج کشور وارد می‌گردید.
در سال ۲۰۰۵، به کمک مالی دفترهمکاری‌های دولت فرانسه برای وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، اولین‌بار تجهیزات منجمد ساختن سپرم در لابراتوار گذرگاه نصب و منتاژ گردید که در سال ۱۳۹۶، لابراتوار متذکره از گذرگاه به کمپوند نسل‌گیری واقع بینی‌حصار به کمک مالی دفتر فرانسه اعمار و بازسازی گردیده است، انتقال شده و هشت بُقه گاو نسلی خارجی از نسل‌های جرسی، مونت بلیارد، برانسویس و هلشتاین فریز خریداری و به این مرکز انتقال شدند.
در این کمپوند ۱۷ بُقه گاو نسلی از نسل‌های هلشتاین فریز، جرسی، براونسویس و مونت بلیارد موجود بوده که ۱۶ راس آن فعال و هفته دو بار از آن‌ها سپرم‌ گیری صورت می‌گیرد و بعد از پروسس به تکنیشن‌های القاح مصنوعی ۲۵ ولایت کشور توزیع می‌گردد.
در سرتاسر کشور به تعداد مجموعی ۴۱۸ استیشن القاح مصنوعی به طور سیار و ثابت موجود بوده که توسط تکنیشن‌های سکتور خصوصی و دولتی فعالیت‌های القاح مصنوعی گاوها به پیش برده می‌شود.
اهداف دیپارتمنت انکشاف نسل‌گیری
اهداف کلی
 بلند بردن سطح تولید و باروری حیوانات بومی از طریق نسل‌گیری و اصلاح نسل به‌منظور رشد اقتصاد و مصوونیت غذایی با  درنظر داشت حفظ محیط‌زیست در افغانستان می‌باشد.
 ترویج سیستم‌های نوین نسل‌گیری حیوانات.
     بلند بردن ظرفیت و پوتانسیل جنیتکی حیوانات محلی.
 اصلاح نسل گاوهای شیری با میتود القاح مصنوعی.
 جلوگیری از امراض سیستم تناسلی گاوها درساحه.
 ایجاد ریکارد منظم نسل‌گیری درکشور.
فعالیت‌های انجام شده در سال ۱۳۹۹ کمپوند
 تولید و پروسس ۲۷۱هزار و ۴۴۶ دوز سپرم منجمد نسل گاوهای داخلی و خارجی در لابراتوار پروسس سپرم منجمد.
 توزیع ۲۴۷هزار و ۲۳۴ دوز ستراهای سپرم منجمد داخلی و خارجی برای تکنیشن‌های دولتی و سکتور خصوصی مرکز و ولایات کشور جهت اصلاح نسل گاوها.
 القاح نمودن ۱۹۷هزار و ۷۸۷ گاو در مرکز و ولایات کشور.
 تولد ۱۲۸هزار و ۵۶۱ گوساله اصلاح شده در مرکز و ولایات کشور.
 آموزش فنی و مسلکی بیش از بیست نفر از کارمندان مرکزی و ولایتی.
  تریننگ و بازدید محصلین پوهنحی‌های وترنری، زراعت و انستیتیوت‌های زراعتی مرکز و ولایات کشور از کمپوند نسل‌گیری.
 انتخاب، تربیه و پرورش پنج گوساله نر نسلی از فارم بینی‌حصار جهت اصلاح نسل گاوها.
 اعمار و به بهره‌برداری سپردن شش استیشن القاح مصنوعی در ولایات کابل، کنر، بدخشان، تخار و هلمند به ارزش یک‌ میلیون و ۲۰۰هزار افغانی از بودجه انکشافی سال ۱۳۹۹.
 فعال ساختن سیستم (RMIS) و توزیع تعرفه آنلاین جهت انتقال پول به حساب دافغانستان بانک.
 عاید ۱۷ میلیون و۴۱۵هزار و ۲۰۰ افغانی از درک فروش سپرم منجمد و انتقال آن به حساب واردات دولت.
 تهیه و خریداری ۲۳ قلم تجهیزات لابراتوار به مبلغ یک میلیون و ۹۶۵هزار افغانی از بودجه انکشافی سال ۱۳۹۹.
 پرورش و نگهداری ۲۲ بُقه گاوهای نسلی در کمپوند نسل‌گیری.
 توزیع و تمدید اجازه نامه فعالیت القاح مصنوعی برای ۱۳۰ نفر تکنیشن القاح  مصنوعی.
 ترتیب و بازنگری طرزالعمل انکشاف  نسل‌گیری.
 تهیه مواد خوراکه مطابق لایحه «علوفه ومواد کانسنتریت» برای بُقه گاوهای نسلی.
 تولید ۱۲۰ کود حیوانی از بُقه گاوهای نسلی.
تغذیه بقه گاوهای نسلی کمپوند نسل‌گیری مطابق لایحه خوراکه
لایحه خوراکه تابستانی به اساس وزن زنده
 رشقه تازه
 بیده خشک
 کاه سفید
 مواد کانسنتریت (جو، جواری، سایبین، کنجاره، نمک، مواد معدنی، روغن، سبوس)
 تخم مرغ
لایحه خوراکه زمستانی به اساس وزن زنده
 بیده خشک
 کاه سفید
 مواد کانسنتریت (جو، جواری، سویابین، کنجاره، نمک، مواد معدنی، روغن، سبوس)
 تخم مرغ
 زردک
پروسه منجمدسازی سپرم گاوهای نسلی در لابراتوار
در قدم اول یک قطره سپرم خالص را در تحت مایکروسکوپ معاینه کرده اگر تحرکات آن خوب بود   پروسس آغاز می‌گردد و اگر تحرکات مطلوب نداشت استفاده نگردیده و دور می‌گردد.
مقدار ۴۰ مایکرون سپرم خالص به همرای ۳۹۶۰ مایکرون محلول سودیم کلوراید در داخل cell در ماشین سپکتروفتومتر گذاشته شده که غلظت سپرم، تعداد سپرماتوزوا در هر دوز، تعداد دوز و مقدار دایلوشن تثبیت می‌گردد.
به هرتعداد سترا که ماشین اسپکترو فوتو متر حساب نمود به همان تعداد سترا خالی پرنت می‌گردد که نمبر بُقه گاو، تاريخ تولید و موقعت لابراتوار شامل پرنت می‌باشد.
پركاری و پرس Filling و Sealing سترا در داخل کابین ۴+ درجه سانتی گراد می‌باشد سترا در انتقال دهنده یا career که ظرفیت صد سترا را دارد  پرکاری و پرس شده و بعداً در رگ یا چوکات‌های فلزی گذاشته شده و درکابین مدت سه ساعت در درجه حرارت  ۴+ سانتی گرید قرار داده می‌شود تا درجه حرارت آن به ۴+ درجه سانتی گرید پایین بیاید.
ماشین فروزنگ ابتدا به درجه حرارت ۴+ درجه سانتی گرید توسط کنترول کننده کمپیوتری پایین آورده شده بعداً ستراهای پُرشده را در داخل آن قرار داده و در موجودیت نایتروجن مایع در مدت ۷ دقیقه به ۱۴۰-درجه سانتی گراد منجمد می‌شود.
بعداً در بین گابليت‌ها حاوی نایتروجن مایع در درجه حرارت ۱۹۶- دربین کانتینرهای ذخیره با موجودیت نایتروجن مایع در ۱۹۶- نگهداری می‌گردد.
پروسه توزیع و انتقال سپرم منجمد به استیشن‌های القاح مصنوعی مرکز و ولایات
نمایندگان استیشن‌های مرکز و ولایات از بخش‌های سکتور دولتی و خصوصی به مرکز معرفی و بعد از اخذ تعرفه آنلاین و تحویلی پول آن در بانک مرکزی و یا بانک‌های خصوصی به حساب واردات دولت تحویل و در مقابل آویز بانکی سپرم منجمد توزیع گردیده و در کانتینرهای ساحوی در موجودیت نایتروجن مایع انتقال می‌گردد.